Η ποίηση στο σήμερα ή η ανάγκη μας για ουρανό
Στις αρχές της άνοιξης, ημέρα 21 του Μάρτη. Πρέπει να πω πως δεν έχω καλή σχέση με τις περισσότερες "παγκόσμιες μέρες". Μου θυμίζουν τα λόγια του Χατζιδάκι περί αναμνησιολογίας και μνημοσύνου: Τι πάει να πει "μνημόσυνο"; Κάποιον που δε θυμάμαι και μια δεδομένη στιγμή, καθορισμένη, οφείλω να τον θυμηθώ. Κάπως έτσι λειτουργεί, στα δικά μου μάτια, η πλειοψηφία
των παγκοσμίων ημερών, γιορτάζουμε και τιμούμε πράγματα που οι περισσότεροι λησμονούμε τον υπόλοιπο χρόνο, ακόμη κι αν δεν το παραδεχόμαστε. Εύχομαι να κάνω λάθος... Τι γίνεται, όμως, μ'εκείνα τα πράγματα που παραμένουν στη προσκήνιο της μνήμης και της σκέψης καθ'όλη τη διάρκεια του χρόνου;
Στις 21 Μαρτίου τοποθετήθηκε στο ημερολόγιο η παγκόσμια ημέρα ποίησης. Τελικά, πιστεύουμε ακόμα στην ποίηση ή την θεωρούμε ένα καπρίτσιο πολυτελείας, παρατημένο στο ράφι και γεμάτο σκόνη απ'το χρόνο που περνά;
Ακόμη κι αν η ποίηση θεωρήθηκε ορισμένες φορές δυσνόητη δεν έπαψε να αποτελεί ένα μονοπάτι έκφρασης για τον άνθρωπο διαχρονικό. Δεν σταμάτησε ο άνθρωπος να βρίσκει τρόπους να κλείσει την ύπαρξή του μέσα σε λίγες λέξεις. Οι ποιητές τραγούδησαν στο παρελθόν-και το κάνουν ακόμα-τα
μεγαλύτερα γεγονότα της ζωής. Τον έρωτα, τον πόνο, τη χαρά, την επανάσταση, την ομορφιά, την ελπίδα. Την αρχή και το τέλος. Γι'αυτό το λόγο πάντα επιστρέφουμε εκεί, γι'αυτό το λόγο αποτελεί πάντα
ένα κομμάτι μας...
"Αυτή η οριστική και ελεύθερη κατάφαση στον κόσμο μεταθέτει την καρδιά σε ένα άλλο επίπεδο της εμπειρίας.", γράφει ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Κι αυτή η διαδικασία, αυτή η "μετάθεση" δεν θα πάψει ποτέ να είναι μια σημαντική ανάγκη για τον άνθρωπο, κόντρα σε κάθε φθορά της καθημερινότητας. Γι'αυτό ποτέ δεν θα πάψουμε να χρειαζόμαστε την ποίηση, σε κάθε της μορφή.
Το πραγματικό πρόβλημα, αυτό ίσως που έκανε την ποίηση να μοιάζει περίεργη, βαρετή ή άχρηστη σε μεγάλο μέρος ανθρώπων είναι εκείνη η διαρκής τάση μας να την εξηγήσουμε σε βαθμό τέτοιο ώστε να την κάνουμε να μοιάζει τόσο αντικειμενική-χωρίς να αφήσουμε ούτε ελάχιστο χώρο για την προσωπική
ματιά του καθενός. "Τι θέλει να πει ο ποιητής;" και το συνοδεύουμε με αναλύσεις που αντιμετωπίζουν την ποίηση σαν μία και μοναδική, κοινώς αποδεκτή αλήθεια. Ξεχνάμε, όμως, κάτι: Αν καταφέρουμε να βρούμε μέσα σ'ένα κομμάτι χαρτί ένα μέρος του εαυτού μας, τότε αμέσως αυτό έχει γίνει χρήσιμο για
εμάς, χωρίς αναλύσεις και απολύτως αντικειμενικές θεωρήσεις των πραγμάτων. Ξεχνάμε ότι μιλάμε για τέχνη, της οποίας η αλήθεια βρίσκεται κάπου ανάμεσα στην απόλυτη υποκειμενικότητα και την απόλυτη αντικειμενικότητά μας. Η ροπή προς μία απ'τις δύο πλευρές της κάνει κακό... Αν ξεφύγουμε από αυτές
θα βρούμε την πραγματική αξία της τέχνης και της ποίησης για εμάς.
Αξίζει, λοιπόν, μια στάση σε αυτή τη δημιουργία όχι μόνο σήμερα, που γιορτάζεται επισήμως και ανοίγει με αφορμή αυτόν τον εορτασμό πλήθος συζητήσεων για την ποίηση, αλλά κάθε μέρα, κάθε
στιγμή που θα νιώσουμε αυτή την ανάγκη. Κάθε στιγμή που θα θελήσουμε να επιστρέψουμε στην ψυχή και να την φροντίσουμε.
Ίσως έτσι αρχίσουμε να χτίζουμε την αισθητική μας. Ίσως με αυτόν τον τρόπο να κάνουμε τον κόσμο μας λίγο ομορφότερο.